PROBLEM NIETRZYMANIA MOCZU - METODY LECZENIA
Nietrzymanie moczu jest przypadłością, która dotyka kobiety i mężczyzn od wieków. Pierwsze próby leczenia tego schorzenia, poprzez zastosowanie hydroterapii, pochodzą z XIX wieku. W 1928 roku dr Eardley Holland wprowadził termin wysiłkowe nietrzymanie moczu, a dwadzieścia lat później dr Arnold Kegel zainicjował leczenie tej dolegliwości poprzez stosowanie ćwiczeń mięśni dna miednicy z użyciem manometru. Ta metoda jest podstawą postępowania fizjoterapeutycznego do chwili obecnej. W ostatnich latach rehabilitacja uroginekologiczna staje dziedziną cieszącą się coraz większym zainteresowaniem i wykorzystana jako działanie wspomagające leczenie, bądź lecząca samodzielnie przynosi bardzo pozytywne rezultaty. Dolegliwościami, które postrzegane są jako najczęściej występujące, i mogą być poddawane zachowawczemu postępowaniu fizjoterapeutycznemu są:
- nietrzymanie moczu (wysiłkowe, z parcia, z przepełnienia)
- bóle związane z przewlekłymi nieinfekcyjnymi stanami zapalnymi miednicy np. niebakteryjne zapalenie gruczołu krokowego (prostatitis interstitialis) - wzmożone napięcie spoczynkowe mięśni dna miednicy
- zaburzenia w sferze seksualnej (erekcja, pochwica)
Do metod rehabilitacyjnych zalecanych w przypadku wyżej wymienionych schorzeń należą:
1.Fizykoterapia obejmująca leczenie z zastosowaniem aparatury medycznej. Podstawowe zabiegi to: elektrostymulacja, elektrostymulacja połączona z biofeedbackiem, pulsacyjne pole magnetyczne, laseroterapia.
2. Cwiczenia polegające na selektywnych, izometrycznych napięciach mięśni dna miednicy zgodnie z koncepcją dr A. Kegla oraz ćwiczenia angażujące inne mięśnie połączone z dnem miednicy zjawiskiem synergizmu mięśniowego.
3. Terapia manualna obejmująca badanie i leczenie stawów obwodowych kręgosłupa, poprzez specjalne techniki mobilizacji i manipulacji, stosowana gdy problem ma swoje źródło w istniejącej dysfunkcji kręgosłupa.
4. Biofeedback czyli biologiczne sprzężenie zwrotne, pozwalające na zobrazowanie pracy mięśni za pomocą obrazu lub/i dźwięku.
Zaburzenia w obszarze układu moczowo-płciowego mogą dotyczyć również osób leczonych z powodu choroby onkologicznej. W przypadku takich pacjentów częstym następstwem medycznego postępowania (np. operacyjne usuniecie gruczołu krokowego /prostatektomia radykalna/, operacyjne usunięcie macicy wraz z przydatkami /histerektomia/, radioterapia) może być nietrzymanie moczu. Działania rehabilitacyjne dla tej grupy chorych są w znacznym stopniu ograniczone, gdyż zabiegi fizykoterapeutyczne (np. elektrostymulacja, pulsacyjne pole magnetyczne) są stosowane z bardzo dużą ostrożnością lub całkowicie przeciwwskazane. W tej sytuacji szczególnie korzystne jest zastosowanie metody biofeedback jako bezbolesnego i bezinwazyjnego sposobu postępowania, który łączy zarówno diagnostykę jak i kontrolę pracy mięśni w trakcie Ćwiczeń. Urządzenie pozwala odczytać najmniejszą aktywność mięśni i zobrazować ją na ekranie komputera. Ułatwia to pacjentowi uruchomić właściwą grupę mięśniową i motywuje do większego zaangażowania siłowego w ich pracę.
Metoda biofeedback może służyć przeprowadzaniu regularnych treningów, być formą edukacji pomocnej w jak najlepszym przygotowaniu pacjenta do samodzielnej pracy, a także narzędziem służącym okresowej kontroli grupy mięśniowej poddawanej treningowi i postępów pacjenta w kierunku powrotu do fizjologicznego trzymania moczu.
Skorzystanie z proponowanej formy pomocy, poparte zaangażowaniem leczonego jest podstawą zmniejszenia nasilenia problemu nietrzymania moczu i powrotu do właściwej sobie aktywności w życiu rodzinnym, zawodowym i towarzyskim.
Mgr Anna Rosa