Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Tacikowska

Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet zarówno w Europie jak i Stanach Zjednoczonych. Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia w końcu lat dziewięćdziesiątych liczba nowych zachorowań na świecie wynosiła około 1 miliona rocznie, a liczba zgonów spowodowanych tą chorobą około 370 tysięcy rocznie. Polska należy do krajów o średniej zapadalności na raka piersi.

Pomimo stałego wzrostu liczby zachorowań w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii odnotowuje się spadek umieralności z powodu raka piersi. Postęp osiągnięty w leczeniu tej choroby wynika głównie z rozpowszechnienia badań mammograficznych i podejmowania leczenia u chorych z niskim stopniem zaawansowania nowotworu.

            Rak piersi może przez długi okres czasu mieć postać schorzenia nieinwazyjnego lub inwazyjnego ale bez przerzutów odległych. Wykrycie raka piersi we wczesnym stadium odgrywa więc kluczową rolę w rokowaniu.

Badania mammograficzne można podzielić na dwa rodzaje: mammografię przesiewową (screening) i diagnostyczną.

Mammografia przesiewowa jest stosowana u kobiet, w wybranych grupach wiekowych (najczęściej po 50 roku życia), u których nie występują objawy kliniczne świadczące o zmianach nowotworowych w obrębie gruczołów piersiowych. Jej zadaniem jest właśnie wykrycie niemych klinicznie raków piersi.

Mammografia diagnostyczna jest badaniem zalecanym u kobiet z wyczuwalnymi klinicznie zmianami w gruczołach piersiowych, a także u osób z nieprawidłowościami stwierdzonymi w mammografii przesiewowej. W takich przypadkach wykonanie mammografii diagnostycznej lub dodatkowych zdjęć (celowanych i/lub powiększonych) służy rozszerzeniu lub uzupełnieniu diagnostyki.

Mammografia diagnostyczna wskazana jest również, w niektórych przypadkach u osób młodych, po 30 roku życia, u których w badaniu USG uwidoczniono niejednoznaczne zmiany ogniskowe.

Mammografia może być też wykorzystywana do celowanych biopsji zmian ogniskowych, które nie są wyczuwalne klinicznie i nie są widoczne w badaniu USG.

W grupie kobiet po czterdziestym roku życia badanie ultrasonograficzne jest metodą komplementarną do mammografii i stanowi uzupełnienie diagnostyki (głównie u osób z obfitą tkanką gruczołową). Badanie USG w tej grupie wiekowej jest wykorzystywane do oceny różnicowej zmian litych i torbieli oraz do celowanych biopsji.

Wykrycie raka piersi we wczesnym stadium nie tylko zwiększa szanse na wyleczenie, ale również umożliwia przeprowadzenie operacji oszczędzającej bez konieczności mastektomii.